Μεταγειτνιών

Ο δεύτερος μήνας του αρχαίου ελληνικού ημερολογίου, στη διάρκεια του οποίου πραγματοποιούνταν οι μετοικήσεις και συνεπώς η αλλαγή των γειτόνων. Συνέπιπτε με τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και αποτελούσε την αρχή του νέου οικονομικού έτους, οπότε ξεκινούσαν οι προετοιμασίες για την τέλεση των μυστηρίων. Παράλληλα συνέπιπτε με το τέλος του στρατιωτικού έτους, οπότε εορτάζονταν οι γυμνικοί αγώνες Εξιτήρια. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο ο Μ. όφειλε την ονομασία του στο γεγονός ότι τέτοιο μήνα είχε μετοικήσει ο Θησέας από τη Μελίτη στη Διομήδα, ενώ προς ανάμνηση αυτής της μετοίκησης τελούσαν τη γιορτή Μεταγείτνια. Η ισχύς αυτού του μηνός αφορούσε και τα ημερολόγια των νησιών Δήλου, Σάμου, Κω, Καλύμνου και Ρόδου, όπου εορταζόταν η μετοίκηση του θεού Απόλλωνα από τη Δήλο στη Λυκία, γεγονός στο οποίο οφείλεται και η επίκλησή του ως Μεταγείτνιος. Στη Βοιωτία ο ίδιος μήνας ονομαζόταν Πάνεμος, ενώ στις Συρακούσες του Καρνείου μηνός. Πολλά πανηγύρια συνδέονται με αυτόν τον μήνα.

* * *

Μεταγειτνιών, -ῶνος, ὁ (Α)

ο δεύτερος μήνας τού αρχαίου αττικού έτους, κατά τον οποίο γίνονταν οι μετοικήσεις και ο οποίος αντιστοιχούσε με τον βοιωτικό μήνα Πάνεμο, τον λακωνικό Καρνείο και με το διάστημα από 15 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου τού σύγχρονου Γρηγοριανού ημερολογίου.

[ΕΤΥΜΟΛ. Πιθ. < μετ(α)-* + γείτων επειδή κατά τον μήνα αυτό γίνονταν μετοικήσεις και επομένως αλλαγές γειτόνων, χωρίς να αποκλείεται η άποψη να είναι παρετυμολογική].